Udziały w majątku wspólnym

Zgodnie z art. 43 § 1 kodeku rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Oznacza to, że równość udziałów następuje z mocy samego prawa. Powyższa zasada może zostać w określonych przypadkach zmodyfikowana poprzez wskazanie
przez Sąd w orzeczeniu, że udział jednego z małżonków jest większy niż drugiego. Ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym zostało uzależnione od spełnienia dwóch przesłanek: istnienia „ważnych powodów” przemawiających za odejściem od ogólnej zasady oraz różnego stopnia przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego.
Należy pamiętać, że obie przesłanki muszą być spełnione łącznie i pozostawać w określonej korelacji. „Ważne powody” istnieją, gdy małżonek przeciwko któremu zostało skierowane żądanie, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się, w miarę swoich sił i możliwości zarobkowych, do powstania majątku wspólnego (m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1972 r., sygn. akt: III CRN 235/72).
Praktyka pokazuje, że nie tylko wysokość uzyskiwanych dochodów, ale także sposób gospodarowania nimi lub poszczególnymi przedmiotami majątkowymi wpływa na ustalenie stopnia przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego. Jeśli Sąd poczyni ustalenia, że dochód z pracy, którą podjął małżonek nie był m.in. przeznaczany na wspólne zobowiązania stron czy tworzenie oszczędności, a wyłącznie na utrzymanie jednego
z małżonków (podczas gdy drugi małżonek w czasie trwania wspólności uiszczał szereg zobowiązań tworząc majątek wspólny), to Sąd może ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym.
Żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym może zostać zgłoszone
w toku postępowania o podział majątku wspólnego małżonków lub też zawarte w oddzielnym powództwie.

Angelika Sokół

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2020.1359 t.j. z dnia 2020.08.10, dalej jako: „kodeks rodzinny i opiekuńczy”).